Od Mona Lisy do sąsiedzkiego pomnika

Hasło przewodnie tegorocznej Nocy Bibliotek daje szerokie pole do interpretacji i otwiera wiele możliwości twórczych poszukiwań, w których literatura spotyka się i przenika ze sztuką. Z jednej strony można potraktować je jako zaproszenie do tego, by w centrum działań postawić dzieło – niezależnie od tego, czy będzie to książka, obraz, konkretna postać czy idea – i zastanowić się, jaką niesie inspirację i dokąd może nas zaprowadzić podczas spotkań z biblioteczną społecznością. Z drugiej strony, hasło „Do dzieła!” działa niczym zastrzyk energii – to pierwszy impuls, który pobudza do działania, wyraża entuzjazm i autentyczną chęć zaangażowania. W tej perspektywie biblioteka staje się przestrzenią różnorodnych inicjatyw – małych i dużych – w których to właśnie proces tworzenia i relacje budowane wokół wspólnych aktywności stają się dziełem samym w sobie.

Niezależnie od tego, jaką perspektywą kierujesz się, projektując swoje działania z okazji Nocy Bibliotek, warto znaleźć w nich przestrzeń na to, co jest bliskie Tobie. Może porusza Cię twórczość konkretnego artysty lub wybrany nurt w sztuce? Może wracasz myślami do obrazu, który zobaczyłaś na wakacjach albo do TikToka, w którym ktoś próbuje techniki, jakiej jeszcze nie znasz? Szukając inspiracji, warto patrzeć w różne, czasem nieoczywiste kierunki!

Nowe spojrzenia na znane dzieła

Mona Lisa, Krzyk, Bitwa pod Grunwaldem – to dzieła, o których wiele już powiedziano, a mimo to wciąż stają się inspiracją dla nowych odczytań, polemik z wielkimi twórcami, opowieści o współczesnych sprawach i próby nadawania nowych znaczeń znanym symbolom. Szukając pomysłów, możesz odwiedzić muzea i galerie sztuki bez wychodzenia z domu – wiele instytucji z całego świata udostępnia swoje kolekcje online. To dobra okazja, by przyjrzeć się dziełom z innych epok i zastanowić się, jakie dziś wzbudzają emocje.

Propozycja działania:

Zorganizuj zajęcia kolażowe, w których tłem – zamiast pustej kartki – będą reprodukcje znanych dzieł sztuki. Możesz wykorzystać obrazy z archiwów cyfrowych (sprawdź, czy znajdują się w domenie publicznej), wycinki z albumów lub materiały wyszukane w antykwariacie. Pozwól uczestnikom tworzyć nowe narracje, łączyć epoki i style – niech powstanie wspólna kolekcja reinterpretacji klasyki.

Blisko codzienności

Sztuka nie mieszka tylko w muzeach. Coraz częściej opuszcza galerie i wchodzi w przestrzeń publiczną – na ulice, podwórka, przystanki i ściany kamienic. Współczesne działania artystyczne angażują mieszkańców, budują więzi i stają się pretekstem do rozmowy o wspólnej przestrzeni.Poszukaj inspiracji wokół siebie – w architekturze, muralach, pomnikach, miejskich rzeźbach. A może w działaniach lokalnych rzemieślników, sąsiedzkich inicjatywach lub naturze, która zmienia się z dnia na dzień? Być może codziennie mijasz pomnik, którego historii nigdy nie zgłębiłaś? Może park, który znasz od lat, kryje artystyczne interwencje, o których mało kto wie? Czy w Twojej okolicy są miejsca, o których mówi się z nostalgią – albo wcale się o nich nie mówi?

Przykład ze świata sztuki:

„Pamięć Parku” to artystyczne działanie Jaśminy Wójcik zrealizowane w Parku Tysiąclecia w Zielonej Górze – miejscu o trudnej, zapomnianej historii, które niegdyś było cmentarzem. Artystka zaprosiła lokalnych mieszkańców – zarówno seniorów, jak i młodzież – do wspólnego odkrywania przeszłości parku poprzez rozmowy, warsztaty i działania twórcze. Efektem była wystawa oraz otwarta dyskusja o możliwych formach upamiętnienia tego miejsca. Projekt stał się pretekstem do międzypokoleniowego dialogu i refleksji nad dziedzictwem przestrzeni codziennego użytku.
Więcej o projekcie: Pamięć Parku – Jaśmina Wójcik

Tej nocy – jak i na co dzień – biblioteka może stać się galerią, warsztatem, pracownią kolażu albo miejskim laboratorium pamięci. To, co powstanie podczas Waszych spotkań, może nie trafi do muzeum, ale zostanie w pamięci uczestników i w atmosferze miejsca, które wspólnie tworzycie. Powodzenia – i do dzieła!